در صنعت فرش بافی انواع و مدل های مختلفی از فرش وجود دارد؛ فرش دستبافت، ماشینی، قالیچه، گلیم، جاجیم، فرش چهل تکه و فرش وینتیج (Vintage) که اخیرا طرفداران زیادی برای خود پیدا کرده است. فرش ها جزو اجزاء مهم و جدا نشدنی در دکوراسیون داخلی هستند. بدون فرش انگار چیزی در خانه کم است و چیدمان ناقص به نظر می آید. خیلی از افراد به دکوراسیون کلاسیک و سنتی علاقه دارند و خانه خود را بر این اساس چیدمان می کنند، برای این خانه ها فرش های دستبافت یا ماشینی با طرح های سنتی که همه به خوبی با آنها آشنایی دارند، استفاده می شود. برای کسانی هم که دکوراسیون مدرن را انتخاب می کنند فرش های متناسب با این دکوراسیون قابل تهیه است اما در این بین کسانی هستند که دوست دارند یک یا چند عنصر کلاسیک را وارد چیدمان مدرن خانه کنند؛ فرش وینتیج برای این افراد گزینه ای عالی محسوب می شود.
آشنایی با اصطلاحات وینتیج، مدرن، عتیقه و رترو در لوازم خانگی
همه چیز هایی که برای خانه خریداری می کنید از مبلمان گرفته تا فرش، آباژور و لوستر، آثار هنری و غیره در یک جدول زمانی تاریخی و با بر چسب هایی مانند مدرن، عتیقه، وینتیج یا رترو قرار می گیرند. سن، عنصر تعیین کننده ارزش آن است و هر آیتم نه تنها به لحاظ تاریخی بودن، بلکه از لحاظ روند اجتماعی استفاده از آن نیز ارزیابی می شود. اصطلاح عتیقه مربوط به چیزهایی است که بیش از ۱۰۰ سال عمر دارند. اصطلاح وینتیج، طبق دیکشنری مریام وبستر، یک اصطلاح فرانسوی است که عمدتا برای نشان دادن قدمت شراب استفاده می شود. وینتیج به اشیایی گفته می شود که طی یک مدت زمان خاص بسیار محبوب بوده اند. این اصطلاح نباید در مورد اشیای کمتر از ۲۰ ساله استفاده شود. سبک رترو نیز به اشیایی گفته می شود که نشانه هایی از دوران های مشخصی از گذشته در خود داشته باشند ولی تولید آنها متعلق به زمان حال باشد.
فرش وینتیج یا فرش سنگشور چیست؟
نام دیگر فرش وینتیج ، کهنه نما یا فرش سنگشور است. فرش های وینتیج فرش هایی هستند که در راستای تلفیق سنت و مدرنیته توسط طراحان دکوراسیون وارد خانه ها شدند. از آنجایی که مد همیشه در حال تغییر است، استفاده از فرش وینتیج یا فرش سنگشور در دکوراسیون نیز یک نوع عقب گرد مدرن از المان های پر طرفدار دیروزی محسوب می شود. این فرش با وجود جدید بودن اما حال و هوایی کاملا قدیمی دارد. همانطور که می دانید فرش های دستبافت با گذشت زمان ارزش بالاتری پپیدا می کنند. خرید این فرش ها مستلزم صرف هزینه زیادی است. از این رو فرش های وینتیج پاسخگوی نیاز کسانی است که به فرش های کهنه قدیمی علاقه زیادی دارند. امروزه این فرش ها به صورت ماشینی هم بافته می شوند و با نام فرش وینتیج ماشینی به فروش می رسند.
روش ساخت و تولید فرش وینتیج
فرش وینتیج یا کهنه نما به دو صورت تولید می شود. نوع اول فرش های ماشینی که حین ساخت با استفاده از رنگ های روشن و کمرنگ بافته می شوند و سپس به وسیله ابزار هایی که ساییدگی ایجاد می کنند، حالتی کهنه و قدیمی به خود می گیرد. نوع دوم هم همان فرش های دستبافتی هستند که خود به خود قدیمی شده اند و یا توسط مواد شیمیایی حالتی کهنه گرفته اند. برای کهنه کردن فرش از ماده ای به نام هیپوکلریت سدیم استفاده می شود که به این کار عمل دوا شور کردن می گویند. خریداران این فرش ها با آگاهی نسبت به این که این گونه فرش ها به عمد و در یک پروسه و روند غیر طبیعی کهنه شده اند، آنها را تهیه و خریداری می کنند و با این کار به دنبال ایجاد جلوه ای خاص در منزل خود هستند.
فرش وینتیج و کاربرد آن در دکوراسیون داخلی
فرش وینتیج یا کهنه نما اگر در جای درست خود استفاده شود و هماهنگی رنگی و بصری با دیگر اجزاء دکوراسیون داشته باشد، ظاهری بسیار متفاوت و البته شیک و مدرن به خانه می دهد. از این فرش ها هم در دکوراسیون های سنتی و کلاسیک و هم در چیدمان های مدرن استفاده می شود. البته که سبک های مدرن میزبان های بهتری برای استفاده از فرش وینتیج هستند و نتیجه چنین چیدمانی بسیار ویژه و خاص خواهد شد. در ادامه به بررسی دکوراسیون های مختلف به همراه فرش وینتیج خواهیم پرداخت.
دکوراسیون کلاسیک و فرش وینتیج
همانطور که بار ها گفته شد فرش وینتیج فرشی است با ماهیت و یا ظاهری قدیمی. بنابراین از این نظر با دکوراسیون کلاسیک همخوانی خواهد داشت. در چیدمان های کلاسیک از مبلمان چوبی به همین سبک و یا مبلمان استیل استفاده می شود و این مبلمان با فرش های دستبافت و سنتی ایرانی هم خوانی فراوانی دارد. در این سبک چیدمان فرش وینتیج دستبافتی که کهنه شده است و ارزش مادی بالاتری پیدا کرده است، نیز زیبا کننده خانه خواهد بود. البته بیشتر کسانی که خانه شان را به این سبک چیدمان می کنند، علاقه ای به فرش وینتیج ندارند و ترجیح می دهند از فرش های معمولی استفاده کنند.
سبک مینیمال و فرش وینتیج
همانطور که می دانید در سبک دکوراسیون مینیمال از کمترین وسایل و ساده ترین آنها استفاده می شود. تا جای ممکن به کاری گیری رنگ های متنوع محدود می شود و استفاده از رنگ های خنثی یا تک رنگ بیشتر خواهد بود. در سبک مینیمال با شعار زیبایی در سادگی است، موارد غیر ضروری و اکسسوری های اضافی حذف شده و تزیینات و نقش و نگار های آنها نیز از دکوراسیون برداشته می شود. اما برای آنکه فضا از یکنواختی خارج شود، تنوع بصری ایجاد گردد و یک نقطه کانونی و متمرکز در خانه ایجاد شود، می توان از فرش وینتیج استفاده نمود. این فرش ها که طرح ها و نقشه های گوناگون دارند و در رنگ های مختلف موجود اند، به منظور استفاده در خانه ای با سبک مینیمال هم مورد استقبال واقع می شوند. برای مثال در خانه ای با چیدمان مینیمال و تم رنگ طوسی، پهن کردن یک فرش وینتیج صورتی یا سرخابی رنگ بر روی زمین که دارای طرح و نقشه حداقلی است، پیشنهادی عالی به نظر می رسد.
پیشنهاد هایی برای ست شدن فرش وینتیج با رنگ های دیگر
رنگ طوسی که در گروه رنگ های خنثی و رو به سرد دسته بندی می شود، با تعدادی از رنگ های دیگر همنشینی عالی را ایجاد می کند. یکی از این رنگ ها صورتی است. رنگ صورتی به عنوان یک لکه رنگ در فضایی طوسی و خاکستری به خوبی خودنمایی کرده و به چشم می آید. وجود یک فرش وینتیج صورتی یا سرخابی در خانه ای با دیوار ها و مبلمان طوسی رنگ واقعا خاص و منحصر به فرد است.
دکوراسیون کرم و قهوه ای کلاسیک و یا مدرن، وسایل و مبلمان چوبی با پارچه روکش کرم رنگ ساده و دیوار ها، پرده ها و اکسسوری هایی با هین تم رنگی فضایی مناسب برای ستفاده از یک فرش وینتیج کرم رنگ را ایجاد می کنند. در فرش های وینتیج به دلیل روش های کهنه سازی، کنتراست تیرگی و روشنی به وجود می آید. علاوه بر آن طرح و نقش های موجود بر روی فرش در اثر کهنه شدن کمی تغییر کرده و شکل های جالب و محوی ایجاد نموده است. همین موضوع باعث می شود تا اگر رنگ فرش با رنگ سایر اجزا چیدمان یکی باشد، دکوراسیون دچار یکنواختی و ملال نگردد.
یک رنگ بسیار خاص برای فرش وینتیج رنگ آبی است. رنگ آبی نوعی معنویت، عمق و زیبایی بی حدی در فرش دارد و اگر این فرش کهنه یا کهنه نما هم باشد این ارزش بصری و رنگی بالاتری می رود. فرش وینتیج آبی رنگ در دکوراسیونی با رنگ خاکستری و همینطور تم رنگ قوه ای و کاراملی عالی می شود. وجود یک فرش کهنه نمای آبی بر روی زمینی با لیمینیت های خاکستری یا نسکافه ای تصویری بسیار شیک و زیبا خواهد بود.
یک نمونه بسیار خاص از فرش های وینتیج، رنگ طلایی آن است. در این فرش ها رنگ طلایی با یک یا دو رنگ دیگر تلفیق می شود و فضای خانه را به کلی دگرگون می سازد. برای مثال فرش وینتیج طلایی و آبی تیره، یا طلایی و سبز، طلایی و طوسی و یا طلایی و زرشکی ترکیب های بی نظیری برای استفاده در خانه هستند. این فرش ها در خانه هایی با دکوراسیون طلایی بی نظیر و دیدنی خواهند بود.
در فرش وینتیج سفید معمولا یک رنگ دیگر در کنار سفید استفاده می شود. این رنگ ممکن است آبی و یا طوسی روشن باشد. در بعضی از قسمت های فرش، از این رنگ ها استفاده می شود تا شکل و طرح و نقش های فرش بهتر دیده شوند. فرش وینتیج سفید در خانه ای با دکوراسیون طوسی، سفید و یا آبی زیبا و جذاب به نظر می رسد.
فرش وینتیج ماشینی
همانگونه که پیش تر هم اشاره شد گروه بزرگی از فرش های وینتیج که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند، فرش های ماشینی هستند. این فرش ها با قیمت های بسیار پایین تری بافته می شوند و به فروش می رسانند. به این ترتیب همه مردم می توانند آنها را تهیه کنند. از مزایای فرش وینتیج ماشینی تنوع طرح و رنگ آن است. در فرش های دستبافت ممکن است این تنوع کمی کمتر باشد اما تکنولوژی ها و دستگاه های بافت فرش این امکان را به سازندگان می دهند که از نقشه ها و رنگ های بیشتری در این کار استفاده شود. اما مهم ترین مزیت فرش وینتیج ماشینی همانگونه که گفته شد، قیمت آن است. هزینه پایین تر این فرش ها باعث می شود تا خرید آنها آسان تر باشد.
نگهداری از فرش وینتیج
همانطور که گفته شد یکی از انواع فرش وینتیج همان فرش های دست بافت قدیمی است که شسته شده، رنگ آن از بین برده می شود و به رنگ های گوناگون و مدرن در می آید. این فرش ظاهری قدیمی و سنگ شور دارد و امروزه بسیار پر طرفدار و پر فروش است. به دلیل ساختار و بافت این فرش ها، باید در نگهداری از آنها دقت بیشتری به عمل آورد و برای شستشو از قالیشویی های معتبر که مهارت انجام این کار را دارند، کمک گرفت. اما یکی از خوبی های فرش وینتیج ماشینی آن است که در صورت کهنه شدن این فرش، این کهنگی زیاد به چشم نمی آید و زیر اسم فرش پنهان می شود. پس اگر یک فرش سنگ شور شده ماشینی را خریداری کرده اید، باید بدانید که می توانید برای سال ها از آن استفاده کنید.
درباره قیمت فرش های وینتیج هم باید گفت که این فرش های ماشینی از ۲ میلیون تومان به بالا قیمت گذاری می شوند اما فرش وینتیج دستبافت قیمت گران تری دارد. البته همانگونه که می دانید قیمت فرش بر اساس میزان شانه و تراکم و ابعاد آن بالا تر یا پایین تر می رود. عکس های زیر چند نمونه فرش وینتج موجود در بازار را نشان می دهند. برای بزرگ تر دیده شدن عکس ها بر روی آنها کلیک کنید.
انواع فرش وینتیج یا فرش سنگشور
در تولید این فرش از فرش دستبافت قدیمی استفاده می کنند. به این ترتیب که ابتدا آن را کهنه کرده و سپس توسط حرارت و به کارگیری رنگ های گیاهی، رنگی جدید به آن می دهند. دلیل نام گذاری جزیره ای برای این نوع از فرش وینتیج آن است که در فرآیند کهنه کردن، قسمت های از پرز ها بر روی فرش نگهداری می شود و در نمای کلی، فرش شکلی از جزیره به خود می گیرد.
نوع دیگری از فرش های وینتیج بوده که جنس این فرش ها از نخ کتان و پشم است. در تولید فرش وینتیج فلت ابتدا آن را سنگ شور کرده و رنگ زدایی می کنند. سپس با کمک سیستم حرارتی و با استفاده از رنگ های گیاهی به آن رنگ جدید زده می شود. به همین دلیل بعد از هر بار شستشوی این فرش ها رنگ آن ها باز تر و زیبا تر می گردد.
در تولید این فرش ها از فرش های کهنه و بافت قدیمی استفاده می شود. پس از شستشو و سنگ شور کردن (در صورت نیاز)، فرش های مختلف با اندازه های متفاوت بریده و به هم دوخته می شوند. از جمله ویژگی های مهم این فرش ها آن است که تکه های مختلف با دست به هم دوخته می شوند و این موضوع ارزش فرش وینتیج تکه دوزی شده را بیشتر می کند.
فرش چهل تکه
فرش های چهل تکه با وجود قدمت بالای خود، چند سالی است که با اقبال عمومی مواجه شده اند. برخلاف گذشته که وجود فرش های چهل تکه و قدیمی شاید نشانه فقر و نداری یک خانواده بود، اما امروزه طراحان مد و دکوراسیون از این فرش ها برای چیدمان خانه های مدرن استفاده می کنند. فرش چهل تکه یا کلاژ فرشی است که از دوخته شدن چندین تکه فرش از نقاط مختلف به همدیگر پدید می آید و در نهایت تبدیل به یک فرش واحد می شود. عموما فرش های دستبافت مناطق مختلف مانند قم، کاشان، تبریز و غیره را به هم می دوزند و با چرم آسترکشی می کنند. آستر چرم به دلیل این است که فرش بر روی زمین سر نخورد. در بسیاری از موارد تکه های فرش شسته و دوباره با رنگ های طبیعی رنگرزی می شوند.
درباره فرش چهل تکه باید گفت که این تکه های مختلف فرش ها معمولا از یک تم رنگی خواهند بود. مثلا تم کلی فرش چهل تکه را قرمز در نظر می گیرند و از فرش های مختلف با نقشه های متفاوت، اما با تم رنگی قرمز استفاده می کنند. شاید برای ایجاد تنوع یک یا دو تکه را نیز از رنگ های دیگر استفاده کنند اما سعی می شود تا جای ممکن نمای کلی فرش یه رنگ را به ذهن آورد. اما جذابیت فرش چهل تکه به نقشه های مختلف هر تکه از فرش ها است. تفاوت های موجود در هر تکه باعث می شود تا چشم ها از دیدن زیبایی فرش خسته نشوند و این موضوع جزو ویژگی های مهم فرش چهل تکه به شمار می رود.
درست کردن یک فرش چهل تکه نیاز به دستانی هنرمند و توانا دارد. این دست هنرمند و با تجربه می داند که تکه های مختلف چطور باید در کنار هم قرار گیرند تا فرشی با زیباترین شکل ممکن خلق شود. می گویند قدمت این هنر به دوره سلجوقیان بر می گردد و در قدیم از آن با نام های خاتم دوزی و لندره دوزی یاد می شده است. در سال های اخیر به دلیل تقاضا و علاقه زیاد مردم برای تهیه فرش چهل تکه، کارخانجات تولید فرش ماشینی هم دست به کار شدند و فرش های چهل تکه ماشینی تولید کرده اند. این فرش ها به فرش های تکه دوزی شده یا پچ ورک نیز معروف هستند. شرکت ها و کارخانجات تولید فرش چهل تکه دست به ابتکار هم زده اند و فرش هایی با تلفیق طرح های سنتی و مدرن تولید کرده اند که این نوع فرش ها هم طرفدارانی برای خود دارند.
خانه ایده آل خود را بسازید:
چگونه از گبه در طراحی داخلی یک خانه مدرن استفاده کنیم؟
فرش پرزبلند: اگر به دنبال یک فرش مدرن برای خانه تان هستید، این مطلب را بخوانید
فرش دستباف ابریشمی، زیبا و گرانبها
