ماتریوشکا با ماتروشکا شناخته شده ترین و محبوب ترین سوغاتی روسیه است. عروسک روسی ماتریوشکا مجموعه ای از عروسک های چوبی رنگ آمیزی شده با اندازه های مختلف (از بزرگ به کوچک) است که یکی در داخل دیگری پنهان شده اند. تعداد عروسک های تو در تو معمولاً از سه تا ده عدد متغیر است، اما در برخی موارد نادر می تواند به 50 و حتی بیشتر هم برسد. عروسک روسی ماتریوشکا نشان دهنده زنی است که لباس دهقانی روسی پوشیده و روسری بر سر دارد. ماتروشکا به روسی матрешка نوشته می شود. اگر دوست دارید بدانید که ماتروشکا چیست و چه تاریخچه ای دارد، این متن هر آنچه بخواهید در اختیار شما قرار می دهد.
نام عروسک روسی ماتریوشکا شکل کوچکی از نام «ماتریونا» است. در روسیه قبل از انقلاب، این یک نام زنانه بود که در خانواده های دهقانی محبوبیت بیشتری داشت. این اسم از ریشه کلمه لاتین «mater» به معنای «مادر» گرفته شده است. در واقع این نام از مادر یک خانواده پر جمعیت که زنی چاق و سالم بود، گرفته شده است. در غرب، این عروسک اغلب به عنوان «عروسک روسی» یا حتی «عروسک بابوشکا» نامیده می شود که اشتباه است زیرا «babushka» در زبان روسی به معنای مادر بزرگ است.
تاریخچه مختصری از تولد اولین عروسک های تو در تو روسی یا ماتریوشکا
درباره پیدایش ماتریوشکا باید گفت که اولین مجموعه عروسک تو در تو روسی در سال 1890 در املاک آبرامتسوو که متعلق به ساووا مامونتوف بود (کسی که به عنوان حامی مشهور هنر شناخته می شد) ساخته شد. بسیاری از هنرمندان در این املاک کار می کردند. این عروسک نشان دهنده دختری بود که لباس سنتی بر تن و خروس در دست داشت. عروسک های کوچک ترِ داخل آن پسر و دختر بودند و کوچک ترین آنها یک نوزاد بود. اولین ماتریوشکا توسط «واسیلی زویوزدوچکین» از طرحی از «سرگئی مالیوتین» که عروسک را نقاشی کرده بود ساخته شد. افسانه ای وجود دارد که نشان می دهد هنرمند روسی از یک عروسک قدیمی ژاپنی با نام «فوکوروما» الهام گرفته است که همچنین یک عروسک تو در تو بود که یک راهب بودایی طاس را به تصویر می کشید. اعتقاد بر این بود که واسیلی می خواهد یک عروسک چوبی با اسباب بازی های پنهان در داخل آن بسازد. سپس آنها یک دختر دهقانی چوبی را خلق کردند که لباس سنتی روسی به همراه روسری پوشیده بود. او را «matryoshka» به معنای «ماترون کوچک» نامیدند که به آن دختر خروس نیز گفته می شود، زیرا او بیشتر به عنوان عروسک چوبی شناخته می شود که یک خروس سیاه را در بازو نگه می دارد.
در سال 1900، عروسک روسی ماتریوشکا در نمایشگاه جهانی پاریس ارائه شد و در آنجا مدال و شهرت بین المللی دریافت کرد. از آن لحظه بسیاری از مردم اروپا به این عروسک روسی علاقه مند شدند و می خواستند این سوغات را از روسیه داشته باشند. اولین تولید ماتریوشکا در سرگیف پوساد، شهری روسی که نه تنها به خاطر صومعه ترینیتی-سنت سرگیوس، بلکه به دلیل استادان ماهرش معروف است، آغاز شد. سرگیف پوساد مرکز قدیمی صنایع چوبی روسیه بود. هنگامی که به نظر می رسید ماتریوشکا با چنین تقاضای زیادی روبرو است، استادان سرگیف پوساد موفق شدند اولین ماتریوشکا را تکرار کنند و به زودی طرح های جدیدی از عروسک های تو در تو ایجاد شد.
ماتروشکا چیست و چگونه ساخته می شود؟
اگر می خواهید بدانید که ماتروشکا چیست باید گفت که کل مجموعه از یک تکه چوب ساخته شده است. اگر یک استاد سازنده به اشتباه به یک قطعه آسیب برساند، کل مجموعه (که می تواند هفت، ده یا حتی بیشتر باشد) خراب می شود. هر عروسک با دست نقاشی شده و با هفت لایه لاک پوشانده شده است. هنرمندان مدرن، بسیاری از سبک های جدید عروسک روسی ماتریوشکا را ایجاد می کنند، اما شکل سنتی این عروسک از بقیه انواع مدرن آن اصیل تر و محبوب تر است. بسیاری از رهبران روسیه و شوروی از جمله پوتین، مدودف، یلتسین، گورباچف، برژنف، خروشچف، استالین و لنین این عروسک را دوست داشتند. تم های محبوب دیگر شامل مجموعه های گل، اشکال مذهبی، حیوانات، پرتره ها و کاریکاتور های سیاستمداران مشهور، موسیقیدانان، ورزشکاران هم طرفداران خاص خود را دارند.
معنی و نماد عروسک های تو در تو ماتریوشکا
با یک نگاه به این عروسک های چوبی رنگارنگ و زیبا، ناگهان نیروی کیهانی خاصی را احساس خواهید کرد که وجود معنوی شما را فرا گرفته است. عروسک های تو در تو روسی که در کشور مبدأ خود به عروسک های ماتریوشکا معروف هستند، تجسم تصویری بی زمان را ارائه می دهند. طرح ها و الگو های سنتی عروسک روسی ماتریوشکا صحنه ای را نشان می دهد که زمانی در دهه ۱۸۰۰ وجود داشته است. به نظر می رسد هر شخصیت، شما را به اولین محیط های یک زندگی ساده دهقانی می کشاند.
در داخل اولین عروسک روسی ماتریوشکا هفت اسباب بازی چوبی دیگر وجود داشت که هر کدام ویژگی و لباس مخصوص به خود را دارند: عروسک دوم یک زن است، سومی زن دیگری که داس در دست دارد، چهارمی زن دیگری است که کاسه ای در دست دارد. فرنی، پنجمین عروسک پسری است که چیزی بلندی در دست دارد که گمان می رود جارو یا چنگال باشد، عروسک زن دیگری در مجموعه بعدی است که خواهر و برادری بدون جنسیت مشخص در دست دارد، هفتمین دختر جوان دیگری است. و در آخر، نوزادی است که در یک لحاف تکه تکه پیچیده شده است. در سال 1900، این مجموعه سپس به نمایشگاه یونیورسل در پاریس، فرانسه ارائه شد و در آنجا مدال برنز دریافت کرد. مدت کوتاهی پس از آن، عروسک ها محبوبیت زیادی پیدا کردند و از بسیاری از نقاط روسیه هنرمندان شروع به تولید آن نمودند. به زودی عروسک های ماتریوشکا نه تنها در کشور روسیه شناخته شدند، بلکه به سراسر جهان نیز صادر شدند.
نماد عروسک روسی ماتریوشکا
یکی از نماد های اصلی عروسک های ماتریوشکا باروری است. در واقع این عروسک نشان دهنده باروری یک زن و مادر بودن آن بود. شکل عروسک هیکل تنومند مادر و اهمیت او را در خانواده به تصویر می کشید. این عروسک شبیه به یک مادر با شکم بزرگ است که فرزندان او در داخل آن قرار دارند. مادران نقش بزرگی در خانواده سنتی روسیه دارند و در کشور روسیه داشتن خانواده پر جمعیت امری رایج و حتی مهم محسوب می شود. خانواده های روسی سنتی معمولاً دارای بیش از سه فرزند هستند و اعضای بزرگ خانواده نیز زیر یک سقف با آنها زندگی می کنند. اعتقاد بر این است که هر یک از اعضای خانواده نقش منحصر به فرد خود را در خانه دارند و این مادر است که به عنوان پایه و اساس خانه عمل می کند.
عروسک بابوشا در مقابل عروسک ماتریوشکا
همانطور که گفته شد ماتروشکا به روسی از کلمه لاتین «mater» به معنای مادر گرفته شده است. بنابراین، نامگذاری عروسک های تو در تو با نام ماتریوشکا به دلیل اینکه نماد چه کسی و چه چیزی است، بیش از اندازه مناسب بود. با این حال، مردم غرب آنها را به جای ماتریوشکای اصلی «عروسک بابوشکا» می نامند. اگرچه اصطلاح بابوشکا هنوز با روسیه مرتبط است، نام پشت آن معنای کاملاً متفاوتی دارد. بابوشا به معنای مادربزرگ یا پیر زن است. با این اوصاف، نامگذاری عروسک های تو در تو به عنوان عروسک بابوشکا به وضوح معنای نادرست اسباب بازی های چوبی روسی را نشان می دهد. عروسک ها نشان دهنده باروری مادر هستند، بنابراین مناسب نبود که آنها را به این شکل صدا بزنند. با این حال، برخی معتقدند که یکی از دلایل این اشتباه به دلیل داشتن دستمال سر است که این قطعه لباس در واقع بابوشکا نامیده می شود.
قطعه ای از روسیه به شکل عروسک
همانطور که زمان به طور مداوم تغییر می کند، ویژگی های فیزیکی عروسک های ماتریوشکا نیز کم کم تغییر می کنند. دوران مدرن شروع به تقاضای شخصیت های مدرن کرده است. مجموعه ای از عروسک های تو در تو روسی می توانند نماینده سیاستمداران ملی مدرن، خدایان مذهبی، خانواده های سلطنتی یا گروهی از افراد مشهور باشند. همچنین در صورت تمایل، طرح ها می توانند مانند شخصیت های یک نمایش کارتونی یا یک داستان کودکانه تخیلی باشند. آنها حتی لازم نیست تخیلی یا غیر تخیلی باشند زیرا می توانید طرح های حیوانات یا مناظر طبیعت را داشته باشند. حتی برای یک مجموعه عروسک های چوبی واقعاً سفارشی، می توانید خانواده خود را به عنوان طرح داشته باشید.
باورش سخت نیست که عروسک های ماتریوشکا یک منظره دیدنی هستند، و عمل شکستن عروسک فقط برای نشان دادن عروسک کوچک‌تر در داخل، واقعاً برای بسیاری شگفت انگیز است. این عروسک ها در حال حاضر بیشتر به عنوان تزیینات در نظر گرفته می شوند و به ندرت به عنوان اسباب بازی به کار می روند. سبک کلاسیک ماتریوشکا خاطراتی از زندگی را به ارمغان می آورد که زمانی مورد قدردانی قرار می گرفت، و عروسک ها برای تجسم اهمیت مادر و نقش او در خانواده به عنوان یکی از ستون های جامعه بسیار ارشمند بوده و هستند.
خانه ایده آل خود را بسازید:
