گذران روزهای زیبای پاییز و فصل سرد زمستان وقتی دلچسب تر و خیال انگیز تر می شود که همگی در خانه دور یک کرسی قدیمی گرم و زیبا بنشینند و از بودن با هم لذت ببرند. کرسی از گذشته های دور تا امروز گرما بخش خانه های مردم ایران زمین بوده است و محلی برای جمع شدن اعضای خانواده به شمار می رفته است. در گذشته ها و شب نشینی های خانوادگی و همسایه ای کرسی یکی از مهم ترین بخش های این دورهی ها به شمار می رفته است. گذراندن شب های طولانی پاییزی راحت تر و دوست داشتنی تر می شده در حالی که اعضای خانواده دور هم جمع می شده اند، از شنیدن قصه ها و روایت های پدر بزرگ و مادر بزرگ بهره می برده اند، از خوراکی های خوشمزه ای که بر روی کرسی قرار داشته، استفاده می کردند و خلاصه اینکه روز ها و شب های سرد را به گرما و سلامتی سپری می کرده اند.
این متن به موضوع کرسی اختصاص دارد و در آن همه چیز از آشنایی با کرسی گرفته تا آموزش ساخت کرسی بررسی می گردد. در این متن خواهید خواند:
کرسی چیست؟
اگر سن و سال تان کمی بالاتر از دوره نوجوانی باشد کم و بیش می دانید که کرسی چیست. اما شاید از جزییات این وسیله اطلاعاتی نداشته باشید. اگر این چنین است پیشنهاد می شود این متن را از دست ندهید. کرسی یک وسیله گرمایشی است که به جای بخاری و یا به همراه آن در خانه استفاده می شود. این وسیله از یک چهار پایه چوبی تشکیل شده است که بر روی آن یک یا چند پتو یا لحاف پهن می شود و پتو ها و یا لحاف از چهار طرف میز به پایین کشیده می شوند. در زیر آن یک وسیله گرم کننده مانند منقل و ذغال، چراغ و غیره قرار می دهند تا به وسیله آن گرمای لازم تامین گردد. به کرسی قدیمی که با منقال و ذغال گرم می شود، کرسی ذغالی می گویند. با نشستن دور کرسی، پتو بر روی پاها و یا بالا تر قرار گرفته و موجب گرم شدن افراد می شود.
کرسی در کجای خانه قرار داده می شود؟
میز کرسی از چوب ساخته می شود و معمولا به شکل مربع است. کرسی را در قسمت های مختلف خانه می توان قرار داد. در گذشته ها که مردم بیشتر بر روی زمین می نشستند، کرسی را یا نزدیک دیوار قرار می دادند که عده ای بتوانند با نشستن دور کرسی به دیوار هم تکیه دهند و یا آنکه در قسمت های دیگر مانند مرکز اتاق کرسی را بر پا می کردند. امروزه که مبلمان جای خود را به پشتی و نشستن روی زمین داده است، می توان کرسی را در مرکز مبلمان قرار داد تا افراد با نشستن بر روی مبل ها از کرسی هم استفاده کنند. معمولا اتاق نشیمن بهترین مکان برای قرار دادن کرسی است.
از کرسی قدیمی چه استفاده هایی می شود؟
همانگونه که گفته شد کرسی یک وسیله گرمایشی است. در گذشته ها که سیستم گرمایشی نظیر شوفاژ و به طور کلی لوله کشی گاز وجود نداشت، از کرسی قدیمی برای گرم کردن خود استفاده می کردند. همچنین این وسیله به خاطر داشتن یک میز، برای غذا خوردن و استفاده از سایر خوراکی ها، تنقلات و میوه ها نیز کاربرد داشته است. استفاده دیگری که در ایام گذشته از کرسی قدیمی می شده برای پخت غذا بوده است. ظرف پخت غذا را بر روی منقل یا وسیله گرم کننده در زیر کرسی می گذاشتند تا غذا آرام آرام پخته و آماده شود. به غیر از اینها کرسی قدیمی به عنوان یک درمان کننده و یا پیشگیری کننده از بیماری هم به حساب می آمده است. در گذشته هوا در پاییز و زمستان سرد تر از امروز بوده و افراد در روستاها مجبور به کار در فضای بیرون بوده اند. با آمدن به خانه و نشستن دور کرسی، گرمای زیر آن باعث پیشگیری از درد پا و استخوان ها می شده است.
اندازه میز کرسی چقدر است؟
آن طور که می گویند کرسی قدیمی از میزی با ابعاد ۱ در ۱ متر مربع ساخته می شود که ارتفاع آن نیز بیش از سه وجب یعنی چیزی در حدود ۵۰ سانتی متر و بیشتر است. ارتفاع میز کرسی قدیمی به حدی است که یک نفر بتواند به راحتی زیر آن به شکل چهار زانو بنشیند به طوری که زانو های او به لبه پایینی میز برخورد نکرده و موجب آزار او نشود. بر روی این میز لحافی با ابعاد ۴ در ۴ متر و یا ۷ در ۷ متر می اندازند تا گرمای حاصل از منقل یا هر وسیله گرمایشی که زیر کرسی است، از آن خارج نشود. در گذشته بر حسب تعداد اعضای خانواده از کرسی های بزرگ تر هم استفاده می شده است. همچنین قرار دادن دو کرسی در دو اتاق نیز امکان داشته است.
کرسی ذغالی
یکی از بخش های مهم کرسی با نام آتش کرسی شناخته می شود. در کرسی قدیمی از منقل و ذغال برای گرمایش آن استفاده می شده است. در کرسی ذغالی منقل را که ظرفی مربعی و یا دایره ای شکل بوده است پر از ذغال های گداخته می کردند و در زیر کرسی ذغالی قرار می دادند. برای آنکه گرمای ذغال ها به خوبی به بیرون منتقل شود هر از چند گاهی ذغال را با خاک انداز فلزی جابجا می کردند تا کرسی ذغالی برای مدتی طولانی گرم بماند. امروزه از چراغ های برقی مخصوص برای کرسی استفاده می شود. به این ترتیب هم خطرات استفاده از ذغال کمتر می شود و هم درد سر های آماده سازی کرسی ذغالی از بین می رود. در کرسی های جدید که کرسی برقی نام دارند از یک هیتر برقی مخصوص استفاده می شود که قیمتی در حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان دارند.
تزیین کرسی قدیمی
اگر می خواهید یک کرسی قدیمی شبیه همان کرسی هایی که به شکل سنتی وجود داشتند در خانه بر پا کنید، باید آن را به وسیله پتو و لحاف تزیین نمایید. برای این کار پس از قرار دادن میز کرسی در جای مناسب روی آن یک لحاف کرسی زیبا که به گلدوزی های دستی مزین شده است پهن نمایید. چهار طرف آن را کاملا به بیرون بکشید تا بر روی زمین پهن شوند. سپس بر روی لحاف می توانید از پارچه های تزیینی مانند ترمه، پارچه های گلدوزی شده، پارچه های بافتنی مانند قلاب بافی و یا حتی از یک قالیچه سبک و نازک استفاده نمایید. اگر می خواهید یک کرسی قدیمی واقعی داشته باشید باید آن را در جایی قرار دهید که بتوانید بر روی زمین بنشینید. دور تا دور کرسی را تشک پهن کنید تا نشستن بر روی زمین سخت و اذیت کننده نباشد. کنار دیوار ها پشتی و بالش های نرم بگذارید تا بتوانید به راحتی به دیوار تکیه دهید.
همه چیز درباره کرسی
کرسی جایگاه مهمی در فرهنگ ایرانیان داشته است. همانطور که گفته شد این وسیله نه تنها گرمابخش خانه های ایرانی ها بوده است، بلکه از آن برای بهانه ای جهت دور هم جمع شدن و دیدار و گفتگو هم استفاده می شده است. امروزه هم از کرسی برای چنین مقاصدی استفاده می شود. بعضی از افراد برای خانه یا ویلا های خود کرسی تهیه می کنند تا دور همی های شان در خانه و سفر لذت بخش تر شود. گرمای دلچسب، لذت بخش و تنبلی آور کرسی باعث می شود تا ساعات خوشی را با آن سپری کنید. در مورد جایگاه نشستن افراد دور کرسی هم باید گفت که در گذشته ها این موضوع اهمیت ویژه ای داشته و معمولا بزرگ ترین فرد خانواده که پدر یا پدر بزرگ بوده است در دور ترین جا از درب ورودی و کم سن و سال ترین فرد خانواده در نزدیک ترین جا نسبت به درب ورودی می نشسته است. با داشتن یک کرسی گرم و زیبا فضایی لذت بخش و خاطره انگیز برای خود و خانواده تان ایجاد کنید.
آموزش ساخت کرسی
مهم ترین رکن در یک کرسی میز مخصوص آن است. در ساخت کرسی برای تهیه میز دو راه در پیش روی دارید. راه اول آن است که به مغازه های وسایل چوبی مراجعه کرده و میز کرسی را با ابعاد مورد نظر تان خریداری کنید. اگر ساکن شهر تهران هستید، پل چوبی یا منطقه پیچ شمیران مغازه های زیادی برای فروش انواع میز کرسی دارند. اگر این میز را به صورت آماده تهیه کنید، آموزش ساخت کرسی برای تان بسیار ساده تر خواهد بود. اما چنانچه می خواهید حتی میز را هم با دست های خودتان بسازید و علاقه ای به خرید میز های آماده ندارید، لازم است تعدادی تخته چوب خریداری کنید و خودتان دست به کار ساخت میز کرسی شوید.
برای این کار به مغازه های چوب بری مراجعه نمایید. پل چوبی تهران چندین مغازه چوب بری دارد که می توانید چوب مورد نیاز تان را از آنجا خریداری نمایید. هنگام مراجعه به چوب بری در مورد نوع چوب می توانید با فروشنده مشورت کنید. همانطور که در بالا گفته شد ابعاد استاندارد میز کرسی 1 در 1 متر مربع است. ارتفاع پایه های آن نیز باید در حدود 50 سانتی متر باشد. بنابراین لازم است که 4 عدد پایه چوبی به طول 52 سانتی متر برش بزند و کنار بگذارید. کار اتصال پایه ها به روی میز آسان است و با پیچ و یا میخ انجام می شود. اگر می خواهید با پیچ این کار را انجام دهید، می توانید از سری مخصوص پیچ بر روی دریل استفاده کرده و پایه ها را رویه متصل نمایید. برای آنکه پایه ها لق نزنند، با استفاده از اره تکه چوب های مثلثی شکلی را برش دهید و در زاویه یا گوشه های ایجاد شده بین رویه و پایه ها نصب کنید. این کار را با چسب چوب انجام دهید. به طور کلی پیشنهاد می شود که از میز های آماده برای ساخت کرسی استفاده نماید. زیرا این میز ها هم استاندارد هستند و هم معمولا تزیینات و برش کاری هایی برای زیبا تر شدن دارند. همچنین در بعضی از مدل های آن در زیر میز جایی برای قرار دادن وسیله گرمایشی تعبیه شده است. خوبی این میز ها آن است که بخاری جایی در زیر رویه میز قرار می گیرد و اگر پای تان را زیر کرسی دراز کنید، در اثر برخورد با بخاری نمی سوزد. حتی بعضی از میز های کرسی آماده در بازار تاشو هستند و در مواقع دلخواه می توانید آنها را جمع کرده و در کمد یا انباری بگذارید. قیمت میز کرسی با ابعاد 70 تا 1 متر در حدود 400 تا 1 میلیون تومان است.
نکات مهم در آموزش ساخت کرسی – میز کرسی
دومین بخش مهم یک کرسی تمام عیار، لحاف کرسی است. لحاف های مخصوصی که برای این کار استفاده می شوند، از قدیم با نام لحاف کرسی معروف بودند و به خاطر ضخامت شان، گرم بودن شان و سنگین بودن شان برای قرار گیری بر روی کرسی عالی به نظر می رسیدند. لحاف کرسی ها پشمی هستند و به همین دلیل سنگین اند. قدیم تر ها خانم های با سلیقه و هنرمند لحاف کرسی های شان را با دقت و ظرافت بسیار زیاد گلدوزی می کردند. اگر هم لحافی گلدوزی نداشت، برای رویه آن از پارچه های رنگی و طرح دار استفاده می شد. لحاف کرسی های رنگارنگ با طرح های چشم نواز و سنتی زیبایی بخش خانه ها بودند و همچنان نیز هستند. امروزه هم کسانی که برای خانه شان کرسی تهیه می کنند، به فکر لحاف مناسب برای روی آن نیز هستند. این لحاف ها توسط مغازه های تولید تشک دوخته می شوند. اما به جای لحاف از پتو های معمولی هم می توان استفاده نمود. البته باید پتوهایی گرم باشند و اگر نیاز بود حتی چند پتو روی هم بر روی میز انداخته شود.
با اینک لحاف کرسی و یا پتو هایی که بر روی میز کرسی انداخته می شوند گرم هستند، اما باز هم نیاز به یک وسیله گرمایشی برای این کار وجود دارد. در بازار انواع وسایل گرمایشی مورد استفاده در کرسی وجود دارد. هم برقی و هم غیر برقی. کرسی برقی یا بخاری مخصوص کرسی یکی از وسایل گرمایشی است که امروزه از آن برای این کار استفاده می شود. همانگونه که در گذشته از منقل های ذغالی و کمی بعد تر از لامپ برای گرم کردن کرسی استفاده می شد، امروزه وسایلی با نام کرسی برقی جهت این کار به فروش می رسند. کرسی برقی چیزی شبیه به یک هیتر یا بخاری برقی کوچک است که دارای المنت بوده و هنگامی که به برق متصل می شود تولید گرما می کند. بعضی از انواع این هیتر ها دارای تایمر هستند و در زمان های لازم خود به خود خاموش می شوند. همانگونه که در بالا نیز گفته شد، قیمت این بخاری ها زیاد گران نیست و در حدود 100 تا 200 هزار تومان قیمت دارند. اگر میز کرسی تان دارای جای مخصوص هیتر باشد، می توانید آن را در جای خود بگذارید و اگر فاقد چنین محلی بود، یک سینی بر روی زمین گذاشته و سپس هیتر را روی آن بگذارید.
حال نوبت به آن می رسد که هر تکه از لوازم کرسی را در جای درست خود بگذارید و از آن استفاده کنید. اگر می خواهید بر روی زمین بنشینید گوشه ای از اتاق را برای این کار در نظر بگیرید. گوشه اتاق اجازه می دهد که از دو دیوار برای تکیه دادن استفاده شود. اما اگر می خواهید بر روی مبل بنشینید، میز جلو مبلی را برداشته و میز کرسی را جای آن بگذارید. سپس کرسی برقی یا بخاری مخصوص کرسی را در زیر میز بگذارید و اگر از پریز برق دور هستید، از یک دو راهی استفاده کنید. لحاف را روی میز بیاندازید و در صورت دلخواه روی لحاف از یک پارچه گلدوزی شده استفاده نمایید.
خانه ایده آل خود را بسازید:
بهترین دکوراسیون خانه های دنج و صمیمی ایرانی
اگر به دکوراسیون سنتی و ایرانی علاقه مندید این مطلب برای شماست
